صلوات, به معنای دعاست و نماز را به جهت شامل بودن
بر دعا , صلات می گویند . در حال حاضر , در عرف مردم,
صلوات را بر دو چیز اطلاق می کنند : یکی , درود و دعایی
است خاص که مضمونش استدعای رفعت درجه و ازدیاد قرب
حضرت محمد (ص) است.
معنای دوم صلوات , نماز است .
بعضی معتقدند "صلوات" , از تصلیه مشتق شده است که به
معنای متابعت است , یعنی نماز تابع شارع است , به عبارتی
تابع خداوند است .
بعضی گفته اند : "صلوات" از صله مشتق شده است و نماز
حقیقی آن است که در حال نماز از خلق , منفصل وبه خالق ,
متصل می گردد و نمازگزار رابطه تقرب عبد است به معبود و
صلوات واسطه اتصال امت است به حضرت رسول (ص) .
بعضی صلوات از سوی حق تعالی را پنج معرفی کرده اند :
رحمت , مغفرت , ثناء , تذکیه و کرامت .
بعضی از علمای علم حروف می گویند : صلوات , مرکب است
به شرح زیر :
"صاد" صلوات از صمد است که از اسماء خداوند است .
"لام" صلوات از لطیف است که از اسماء خداوند است .
"واو" صلوات از واحد استکه از اسماء خداوند است .
"هاء" صلوات از هادی است که از اسماء خداوند است .
بعضی می گویند : صلوات یعنی تسلیم شدن , یعنی تسلیم
نماید خود را برای کسی که خدا او را وصی و خلیفه خود
گردانیده است .
محمد یعنی بسیار ستودن و بسیار ستایش کردن .
سزاوار است که محمد را بسیار ستایند , یعنی به هر ستایشی
ستوده شود ; و لذا اسم "محمد" به صلوات اختصاص داده شده
و بعضی ها گفته اند که "محمد" و "احمد" مشتقاز حمید است
و "حمید" یعنی "حامد" , یعنی ستاینده و معنای "محمود"
یعنی " ستوده" .خدا دو اسم مبارک "حامد" و "محمود" را
اختصاص داده به حضرت رسول الله (ص) در مقام ستودن حق تعالی ,
احمد است , یعنی از همه کس بیشتر ستایش گر خداستو در مقام
ستوده شدن محمد است , یعنی بیشتر از همه کس ستایش کرده است.